De boodschap van pauzesoftware is dat pauzes nodig zijn om het risico op klachten in de toekomst te verkleinen en om huidige klachten weg te nemen. Voor mensen die nu klachten hebben, reden genoeg om de software te gebruiken. Voor mensen zonder klachten is dit echter weinig uitnodigend, er zijn NU namelijk wel belangrijkere dingen te doen. Het werk moet ook af bijvoorbeeld.
Het alternatief is om mensen uit te nodigen om NU slimmer te gaan werken, zodat het werk NU leuker en sneller af is. Dat stimuleert niet alleen mensen met klachten maar ook de grootste groep gebruikers: mensen zonder klachten.
Reden 2: Irritatie bij managers
Implementaties van pauzesoftware mislukken, omdat managers zich negatief uitlaten over pauzesoftware in het bijzijn van medewerkers. Als gevolg gebruiken ook de medewerkers de pauzesoftware niet. Een belangrijke reden is dat deze managers ’s ochtends bij binnenkomst bijvoorbeeld een halfuurtje hun mail checken voordat ze de rest van de dag in overleg gaan. Na 5 minuten krijgen ze al de eerste micropauzes. De irritatie bij de welwillende managers stijgt snel, aangezien ze weten dat ze maar even de computer gebruiken en er voor deze korte periode van computerwerk per dag niets te winnen valt.
Het alternatief is om het werkpatroon te meten en bij weinig computergebruik geen meldingen te geven. Daarnaast zijn mensen in de ochtend veel fitter dan in de middag. Het eerste uur werken in de ochtend is daarom beter besteed aan het opbouwen van de concentratie door een meldingloze periode dan aan het opvolgen van een aantal micropauzes met verwaarloosbaar effect.
De voortdurende stroom aan meldingen met boodschappen over lichamelijke klachten die er NU niet zijn, irriteren gebruikers. Gebruikers raken door de frequente meldingen uit hun concentratie.
Het alternatief is om minder frequent meldingen te gebruiken, vooral bij mensen die nu geen lichamelijke klachten hebben. De wetenschappelijke literatuur laat zien dat het grootste effect voor gezondheids- en concentratieverbetering wordt bereikt als meldingen niet te frequent komen.
Reden 4: Micropauzes zijn niet afdoende
Pauzesoftware communiceert richting gebruikers dat kortdurende onderbrekingen van 5 tot 10 seconden, ook wel micropauzes geheten, het meest effectief zijn. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat juist langere onderbrekingen van computerwerk noodzakelijk zijn om het gewenste effect op gezondheid en concentratie te bereiken. Nu is de duur van de langere onderbrekingen in pauzesoftware, “computerpauzes”, minimaal 5 minuten. Ervaringen uit het veld en wetenschappelijk onderzoek laten zien dat gebruikers 5 of meer minuten te lang vinden en mede daarom deze “computerpauzes” niet opvolgen.
Het alternatief is om deze onderbrekingen wetenschappelijk onderbouwd in te korten en aantrekkelijker te maken met interessante inhoud en gebruikers voor te lichten over het belang van langere onderbrekingen.
Reden 5: Gebruikers worden gedwongen
Een belangrijk punt bij het ontstaan van irritatie en frustratie bij gebruikers van pauzesoftware is dat het lastig is om meldingen te negeren indien de situatie daar om vraagt. Met andere woorden de gebruiker is in een emotionele toestand en wil doorwerken. Pauzesoftware dwingt de gebruiker in deze situatie tot het uitvoeren van een reeks handelingen om de melding van het scherm te krijgen of wordt, nog erger, door de pauzesoftware gedwongen pauzes op te volgen via het blokkeren van toetsenbord en muis. Eenmalig een dergelijke ervaring is voor veel gebruikers afdoende om de pauzesoftware te (willen) ontmantelen.
Het alternatief is om de gebruiker te allen tijde de mogelijkheid te geven door te werken en met minimale of geen inspanning de melding van het scherm te laten verdwijnen. Om de gewenste bewustwording over het werkgedrag bij de gebruiker te creëren, is het beter de gebruiker een terugkoppeling te geven op een moment dat hij niet meer in de emotionele toestand zit. Bovenstaande 5 punten laten zien dat pauzesoftware een theoretisch nastrevenswaardig doel heeft, het verbeteren van gezondheid van medewerkers. Tegelijkertijd hindert de oplossingsrichting waarop pauzesoftware is gebaseerd echter het bereiken van dit doel.
Conclusie
Het alternatief neemt deze hindernissen weg en heeft als bonus dat de computergebruiker slimmer werkt en daarmee effectiever en efficiënter is in zijn werk.
Dr. Stefan IJmker
Senior consultant
Dr. Stefan IJmker promoveerde in 2008 aan de VUmc op het door hem bij Body@Work (samenwerking TNO, het VU medisch centrum (VUmc) en de Vrije Universiteit (VU)) uitgevoerde onderzoek “Risk factors for arm-wrist-hand and neck-shoulder symptoms among office workers: A longitudinal perspective”. Hij verkreeg bekendheid in de landelijke media naar aanleiding van de conclusie dat langdurig computergebruik niet een oorzaak is van ernstige RSI/KANS klachten. Een kopie van zijn proefschrift is hier te vinden. Sindsdien is hij als senior consultant en kennisdeskundige verbonden aan ErgoDirect International om zijn bijdrage te leveren aan oplossingen voor comfortabel en efficiënt beeldschermwerk.
